9 Variabele waterjuffer | Resultaten van de Vlaamse libellenmeetnetten voor de periode 2016

9.1 Meetnetkarakteristieken

Tabel 9.1: Karakteristieken van het meetnet Variabele waterjuffer
	Meetnetkarakteristieken
Veldprotocol	Transecttelling imago’s
Aantal bezoeken (per jaar)	2
Telperiode	01/05 - 30/06
Selectie locaties	Steekproef
Aantal locaties	30
Duur meetcyclus (jaar)	3

9.2 Aantal tellingen, tellers en getelde locaties

Figuur 9.2 toont het aantal tellers, het aantal tellingen en het aantal getelde meetnetlocaties voor het meetnet Variabele waterjuffer. Tijdens de eerste meetnetcyclus (2017 - 2019) werden er zoals gepland jaarlijks minstens 10 locaties geteld.

Figuur 9.2: Monitoringsinspanning voor het meetnet Variabele waterjuffer

9.3 Vergelijking tussen de jaren

Figuur 9.3 toont de jaarlijkse verschillen t.o.v. referentiejaar.

We zien in 2019 een sterke afname (--) t.o.v. het referentiejaar 2016. Dit kan mogelijks te verklaren zijn door de keuze van de getelde meetnetlocaties in de verschillende jaren. De 30 meetnetlocaties worden immers geteld in een meetcyclus van drie jaren en de tellers kunnen vrij kiezen welke locaties in welk jaar geteld worden. Deze keuze kan dus een invloed hebben op de verschillen tussen de jaren in de eerste meetcyclus (2016 - 2019). Net zoals bij de Bosbeekjuffer is relevanter om de verschillende meetcyclussen met elkaar te vergelijken, maar daarvoor moeten we dus nog eerst de tweede meetcyclus afwerken.

$Jaarlijkse verschillen in aantallen t.o.v referentiejaar met het 90 \% betrouwbaarheidsinterval voor de Variabele waterjuffer. De symbolen geven de classificatie van de verschillen weer (R = referentie; `++` = sterke toename; `+` = toename; `+~` = matige toename; `~` = stabiel; `-~` = matige afname; `-` = afname; `--` = sterke afname; `?+` = mogelijke toename; `?-` = mogelijke afname; `?` = onbekend). De stippellijnen tonen de referentiewaarde (0 \%), de ondergrens (-25 \%) en de bovengrens (+33 \%) waarop de classificatie gebaseerd is.$

Figuur 9.3: Jaarlijkse verschillen in aantallen t.o.v referentiejaar met het 90 % betrouwbaarheidsinterval voor de Variabele waterjuffer. De symbolen geven de classificatie van de verschillen weer (R = referentie; ++ = sterke toename; + = toename; +~ = matige toename; ~ = stabiel; -~ = matige afname; - = afname; -- = sterke afname; ?+ = mogelijke toename; ?- = mogelijke afname; ? = onbekend). De stippellijnen tonen de referentiewaarde (0 %), de ondergrens (-25 %) en de bovengrens (+33 %) waarop de classificatie gebaseerd is.

9.4 Trend

Over de periode 2017 - 2020 vertoont de Variabele waterjuffer een gemiddelde jaarlijkse trend van 6 % met een 90%-betrouwbaarheidsinterval tussen -11 % en 25 %. De trend is onbekend. Eenmaal de tweede meetcyclus (2020 - 2022) is afgewerkt, zullen we een betere inschatting kunnen maken van de trend.

9.5 Andere waargenomen libellensoorten in het meetnet Variabele waterjuffer

In Tabel 9.2 geven we een overzicht voor alle getelde libellensoorten in het meetnet Variabele waterjuffer.

Tabel 9.2: Overzicht van de waargenomen libellen in het meetnet Variabele waterjuffer. Totaal = totaal aantal individuen; Gemiddeld = gemiddeld aantal getelde individuen per bezoek; bezoeken = het aantal bezoeken dat soort werd geteld; proportie bezoeken (%) = proportie van de bezoeken dat soort werd waargenomen
Nederlandse naam	Wetenschappelijke naam	Totaal	Gemiddeld	Bezoeken	Proportie bezoeken (%)
Variabele waterjuffer	Coenagrion pulchellum	4375	47.04	93	71
Watersnuffel	Enallagma cyathigerum	653	13.89	47	6
Lantaarntje	Ischnura elegans	649	12.73	51	42
Azuurwaterjuffer	Coenagrion puella	502	10.04	50	30
Vuurjuffer	Pyrrhosoma nymphula	193	4.02	48	23
Viervlek	Libellula quadrimaculata	130	2.65	49	26
Vroege glazenmaker	Aeshna isoceles	119	2.12	56	32
Grote roodoogjuffer	Erythromma najas	107	2.28	47	14
Gewone oeverlibel	Orthetrum cancellatum	103	2.15	48	22
Bloedrode heidelibel	Sympetrum sanguineum	96	2.04	47	11
Breedscheenjuffer	Platycnemis pennipes	57	1.21	47	9
Smaragdlibel	Cordulia aenea	57	1.16	49	22
Koraaljuffer	Ceriagrion tenellum	47	1.00	47	5
Bruine korenbout	Libellula fulva	46	0.96	48	8
Grote keizerlibel	Anax imperator	42	0.86	49	19
Bruine winterjuffer	Sympecma fusca	34	0.71	48	12
Weidebeekjuffer	Calopteryx splendens	26	0.55	47	9
Gewone pantserjuffer	Lestes sponsa	22	0.47	47	4
Glassnijder	Brachytron pratense	20	0.41	49	13
Houtpantserjuffer	Chalcolestes viridis	16	0.34	47	5
Vuurlibel	Crocothemis erythraea	13	0.27	48	5
Zuidelijke keizerlibel	Anax parthenope	8	0.17	48	6
Beekoeverlibel	Orthetrum coerulescens	7	0.15	47	4
Tengere pantserjuffer	Lestes virens	6	0.13	47	1
Bruinrode heidelibel	Sympetrum striolatum	5	0.11	47	5
Platbuik	Libellula depressa	5	0.11	47	5
Gevlekte witsnuitlibel	Leucorrhinia pectoralis	3	0.06	47	3
Bosbeekjuffer	Calopteryx virgo	2	0.04	47	1
Gaffelwaterjuffer	Coenagrion scitulum	2	0.04	47	1
Metaalglanslibel	Somatochlora metallica	2	0.04	47	2
Sierlijke witsnuitlibel	Leucorrhinia caudalis	1	0.02	47	1
Zuidelijke heidelibel	Sympetrum meridionale	1	0.02	47	1
Zuidelijke oeverlibel	Orthetrum brunneum	1	0.02	47	1
Zwarte heidelibel	Sympetrum danae	1	0.02	47	1
Zwervende heidelibel	Sympetrum fonscolombii	1	0.02	47	1

Van de doelsoort en de vijf meest getelde overige soorten geven we in Figuur 9.4 het gemiddeld aantal getelde exemplaren per bezoek voor elk jaar.

Figuur 9.4: Gemiddeld aantal getelde individuen per bezoek voor Variabele waterjuffer en de vijf meest voorkomende andere libellensoorten van het meetnet Variabele waterjuffer