Aanbevelingen voor beheer en/of beleid

Volgens de meest recente vaststellingen komt vossenlintworm weinig voor bij vossen in Vlaanderen (Vervaeke and Claes 2012; Muriel Vervaeke and Claes 2014 a; Muriel Vervaeke and Claes 2014 b). Ons onderzoek toont aan dat ook bij muskusratten, een van de tussengastheren van de parasiet, de prevalentie in Vlaanderen zeer laag is. Wij vermoeden dat de lage populatiedichtheid van de muskusrat, dankzij de toegepaste bestrijding, een grote rol speelt in de geringe lintwormprevalentie. Door haar verhoogde gevoeligheid voor EM, ten opzichte van de natuurlijk aanwezige tussengastheren, speelt de muskusrat immers een grote potentiële rol in het vervolledigen van de vossenlintwormcyclus in Vlaanderen. Het blijven inzetten op het zo sterk mogelijk beperken van de muskusrattenpopulatie in Vlaanderen is daarom een belangrijke aanbeveling. Gezien de lage prevalentie worden sommige maatregelen die in het buitenland genomen worden, zoals ontwormen van vossen met behulp van lokaas of de permanente screening van mensen actief in de bos-, land- en tuinbouw, in Vlaanderen minder (of niet) zinvol geacht. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt ook dat het bejagen van vossen geen oplossing biedt maar integendeel contraproductief kan werken in het tegengaan van de verspreiding van EM (Craig et al. 2017; Comte et al. 2017). Wij bevelen daarom aan in te zetten op sensibilisatie van de bevolking en meer specifiek op volgende punten:

Het grondig wassen van groenten en laaggroeiend fruit vooraleer het te consumeren.
Het toepassen van elementaire hygiëne-maatregelen (handen wassen voor het eten) na buiten-activiteiten.
Het regelmatig ontwormen van honden met ontwormingsmiddelen op basis van praziquantel, zeker wanneer ze regelmatig knaagdieren opeten en/of recent naar voor EM endemisch gebied (Ardennen, Noordoost-Frankrijk, Zuid-Duitsland, Zwitserland of Alpien Oostenrijk) zijn geweest.
Er een goede hygiëne op nahouden in het omgaan met honden.

Referenties

Comte, Sebastien, Gérald Umhang, Vincent Raton, Francis Raoul, Patrick Giraudoux, Benoit Combes, and Franck Boué. 2017. “Echinococcus Multilocularis Management by Fox Culling: An Inappropriate Paradigm.” Preventive Veterinary Medicine 147. Elsevier: 178–85.

Craig, P S, Daniel Hegglin, M W Lightowlers, Paul R Torgerson, and Q Wang. 2017. “Echinococcosis: Control and Prevention.” In Advances in Parasitology, 96:55–158. Elsevier.

Vervaeke, Muriel, and Leen Claes. 2012. “Vossenlintworm Komt Slechts Zeer Beperkt Voor in Vlaanderen: Overzicht van de Surveillance van Echinococcus Multilocularis Bij de Vossenpopulatie in Het Vlaamse Gewest in de Periode Oktober-December.”

Vervaeke, Muriel, and Leen Claes. 2014a. “Geen Toename van de Vossenlintworm in Vlaanderen: Overzicht van de Surveillance van Echinococcus Multilocularis Bij de Vossenpopulatie in Het Vlaamse Gewest in de Periode Oktober 2013-Januari 2014.”

Vervaeke, Muriel, and Leen Claes. 2014b. “Geen Toename van de Vossenlintworm in Vlaanderen: Overzicht van de Surveillance van Echinococcus Multilocularis Bij de Vossenpopulatie in Het Vlaamse Gewest in de Periode Oktober 2014-December 2014.”